اثر محدودیت منابع فتوسنتزی و تنش کم آبی پس از گرده افشانی بر عملکرد دانه و تبادلات گازی ارقام مختلف جو

در این تحقیق اثر محدودیت منبع روی عملکرد دانه 12 رقم مختلف جو (‘ارس’، ‘افضل’، ‘جنوب’، ‘ریحان’، ‘زر جو’، ‘سرارود’، ‘صحرا’، ‘فجر 30’، ‘کارون’، ‘گرگان’، ‘ماکویی’ و ‘نصرت’) در دو سطح آبیاری شامل آبیاری در تمام مراحل رشدی براساس شرایط کشت آبی و تنش کم­آبی پس از گرده افشانی به همراه چهار تیمار مختلف محدودیت منابع فتوسنتزی شامل حذف برگ پرچم، حذف برگ­های زیرین برگ پرچم، حذف ریشک و حذف فتوسنتز سنبله از زمان گرده افشانی بررسی شد. هر چهار تیمار محدودیت منبع سبب کاهش معنادار عملکرد دانه، وزن هزاردانه و تعداد دانه در سنبلۀ ارقام جو مورد بررسی شدند. در شرایط کنترل رطوبتی بیشترین کاهش عملکرد دانه مربوط به تیمار حذف برگ های زیرین برگ پرچم (6/27 درصد) بود. بیشترین و کمترین کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش کم آبی نسبت به شاهد نیز مربوط به تیمارهای حذف فتوسنتز سنبله (32 درصد) و حذف ریشک (1/18 درصد) بود. حذف برگ پرچم در شرایط عدم تنش و تنش کم آبی سبب افزایش سرعت فتوسنتز در برگ های باقی مانده در مقایسه با شاهد به ترتیب به مقدار 8/28 و 8/10 درصد شد. احتمالاً محدودیت فتوسنتز سنبله در مقایسه با سایر منابع جاری فتوسنتزی، بیشترین کاهش را در شکل گیری عملکرد دانۀ ارقام جو دارد.